اخلاق در فرایند پژوهش علمی

زمینه: در تمامی پژوهش های علمی، رعایت فرایند علمی پژوهش، امری ضروری و غیرقابل انکار می­باشد که بایستی توسط همۀ پژوهشگران مورد توجه قرار گیرد. پژوهش علمی، زنجیره­ای به هم پیوسته از حلقه­هایی است که برای استحکام آن ضمن اینکه تمامی حلقه­ها باید وجود داشته باشد، هر حلقه بایستی به صورت محکم و قوی باشد تا سبب استحکام کل زنجیره پژوهش گردد. اخلاق در هر پژوهش علمی، مانند چتری است که بر این فرایند سایه افکنده و باعث تقویت آن می­گردد. اخلاق در پژوهش تضمین­کنندۀ کیفیت در انجام پژوهش بوده و به پژوهشگر کمک می­کند تا تمامی این فرایند با دقت دو چندان به انجام برساند. مقالۀ حاضر با رویکردی نوین به این مهم اشاره نموده و سعی دارد به شکل گسترده به رعایت اخلاق برگرفته از آموزه­های دینی و همچنین استانداردهای روز دنیا در مراحل فرایند پژوهش علمی بپردازد نتیجه گیری: نقش تحقیق و پژوهش درست، در بالابردن همه­جانبۀ جایگاه علمی جامعه بدیهی بوده و رعایت شرایط اجرای پژوهش خوب بر عهدۀ محققان و پژوهشگران می­باشد. پژوهشگران باید در رابطه با فعالیتهای پژوهشی خود در برابر خداوند سبحان، خود، دانشگاه، پژوهشگاه یا محل انجام پژوهش، همکاران، دانشجویان و جامعه علمی پاسخگو باشند. در این راستا، ضمن آگاهی و رعایت اصول علمی حاکم بر فرایند پژوهش، بایستی مطابق با مبانی اخلاق پژوهشی عمل کرده و در راه تعمیق و گسترش این اصول و مبانی کوشا باشند. آشنایی با وظایف اخلاقی در پژوهش و همچنین سوء­رفتارهای احتمالی در هر مرحله از فرایند پژوهش نخستین گام موثر در راه افزایش اخلاق مداری در پژوهش های علمی می­باشد.